Thursday, September 02, 2010

Ταραντέλα

Ο παραδοσιακός χορός της κάτω Ιταλίας, η ταραντέλα, συνδέεται μα την αρχαία ελληνική αποικία του Τάραντα που βρίσκεται πολύ κοντά στο Πρίντεζι και στο Λέτσε και στον πυρήνα των ελληνόφωνων χωριών του Σαλέντο. Η «Ταραντέλα Πίτσικα» είναι ο πιο χαρακτηριστικός τελετουργικός χορός της κάτω Ιταλίας. Είναι ένας χορός τελετουργικός και χορός της έκστασης.



Συνδέεται λοιπόν μ' ένα φαινόμενο που ονομαζόταν ταραντισμός. Ο ταραντισμός ήταν μια μορφή κρίσης μανίας που θεωρούσαν ότι οφειλόταν στο τσίμπημα μιας αράχνης γι' αυτό και ονομάζεται και ταραντέλα πίτσικα από το πιτσικάρε-τσιμπάω. Η Λικόσα ταραντούλα θεωρούσαν ότι τσιμπούσε κάποιον χωρικό μέσα στα χωράφια. Και για να θεραπευτεί κάποιος που τον είχε τσιμπήσει γινόταν ένας μουσικός εξορκισμός.


Ειδικοί οργανοπαίχτες πήγαιναν στο σπίτι του άρρωστου και άρχιζαν να παίζουν 12 διαφορετικά μοτίβα. Στην αντίστοιχη μελωδία που θεωρούσαν ότι αντιστοιχεί στο μέγεθος και στο χρώμα της αράχνης που τον τσίμπησε ο άρρωστος, άρχιζε να χτυπιέται και ξεκινούσε έναν ξέφρενο μιμητικό χορό που μιμούνταν τις κινήσεις της αράχνης. Αυτό μπορούσε να κρατήσει και 3 ολόκληρες μέρες χωρίς διακοπή. Αυτός έπεφτε στο πάτωμα κουρασμένος και εξουθενωμένος αλλά θεραπευμένος.


Το φαινόμενο του ταραντισμού παρουσίασε πολύ μεγάλη έξαρση στο χορό της κάτω Ιταλίας και κυρίως με επίκεντρο τα ελληνόφωνα χώρια. Αρκετές κινήσεις θυμίζουν εικόνες από αρχαία αγγεία σε χορό και οι γυναίκες κυρίως είναι αυτές που παίρνουν το ταμπορέλλο το ντέφι, το οποίο στην αρχαία Ελλάδα το έπαιζαν οι βακχίδες οι ακόλουθες του Διόνυσου.

Στα ελληνόφωνα χωριά συμπτώματα του ταραντισμού αναφέρονται μέχρι και την δεκαετία του 60 και οι κοινωνικές συνθήκες στα επόμενα χρόνια έπαψαν να ευνοούν τέτοιου είδους δρώμενα.

Οι χορευτές και χορεύτριες παίζουν παρά πολύ με τα χρώματα. Κάθε πανί, διαφορετικού χρώματος που κρατάνε, αναφέρεται σε αράχνη διαφορετικού χρώματος. Όλα αυτά δεν είναι απλοί χοροί αλλά μια τελετουργία που μας πηγαίνει πίσω στην αρχαία Ελλάδα και έχει διατηρηθεί με θαυμαστό τρόπο σε αυτόν τον απομονωμένο πυρήνα των χωριών γύρω από τον Τάραντα.


Ο χορός ταραντέλα, χαρακτηρίζεται από ένα πολύ γρήγορο ρυθμό, συνήθως σε 6/8. Ο χορός διαφέρει ανά περιοχές.

Σήμερα, εξακολουθεί να ενδιαφέρει πολλούς καλλιτέχνες, έτσι κρατιέται η παράδοση ζωντανή.

Τρία είδη ταραντέλας έχουν παραμείνει:

1) The Pizzica - Taranta προέρχεται από τo ρυθμό που εκτελείται για ασθενείς που υποφέρουν εξαιτίας των δαγκωμάτων ταραντούλας. Παρουσιάζεται στις 29 Ιουνίου κάθε χρόνο, κατά τη διάρκεια του προσκυνήματος στη Galatina (μια μικρή πόλη κοντά στο Lecce.

2) The Pizzica - pizzica (χορός της χαράς) εκτελείται σε τοπικές γιορτές, γάμους κλπ.

3)The Pizzica - scherma (Knife dance) εκτελείται στις 15 Αυγούστου, κατά τη διάρκεια της γιορτής του Saint Rocco, σε ένα χωριό κοντά στο Lecce.

Πηγές:
Musicheaven
Στις γειτονιές του κόσμου
Wikipedia
Arakne Mediterranea

9 comments:

  1. Πραγματικά ιδιαίτερος χορός..

    ReplyDelete
  2. Πολύ όμορφα τα στοιχεία! Ευχαριστίες και... καλή χρονιά!!!

    ReplyDelete
  3. Ηταν έκπληξη για εμένα που η καταγωγή από το μέρος της γιαγιάς μου ήταν από την Ελληνόφωνη Κ.Ιταλία.
    Δυστυχώς δεν αξιώθηκα ποτέ να να την επισκεφθώ.
    Μόνο τραγούδια έχω ακούσει.
    Ευχαριστώ πολύ!

    ReplyDelete
  4. Roadartist, πολύ ομορφος και ζωηρός!

    Π.Κ. ευχαριστώ! Επίσης!

    Γιαγιά Αντιγόνη σου εύχομαι αν πας! Εγώ έχω πάει και ήταν πολύ όμορφα!

    ReplyDelete
  5. Μαρία Σ3:26 PM

    Μπράβο Κική για ολα αυτά τα ωραία που μας εμαθες.
    Καλη χρόνιά και ολου τα καλά του θεού.

    ReplyDelete
  6. Μαρία, ευχαριστώ πολύ! Καλό φθινόπωρο!

    ReplyDelete
  7. Άκρως ενδιαφέρον ποστ!
    Μου αρέσει πάρα πολύ η ταραντέλλα! Πρώτη φορά την είδα να χορεύεται ζωντανά στην Απουλία και ήταν το είδος pizzica-pizzica.
    Καλό μεσημέρι!

    ReplyDelete
  8. Άκρως ενδιαφέρον ποστ!
    Μου αρέσει πάρα πολύ η ταραντέλλα! Πρώτη φορά την είδα να χορεύεται ζωντανά στην Απουλία και ήταν το είδος pizzica-pizzica.
    Καλό μεσημέρι!

    ReplyDelete
  9. Δέσποινα, εγώ έμεινα έκθαμβη! Μου άρεσε πολύ!

    ReplyDelete