Saturday, April 07, 2007

Επιτάφιος

Έφτασε η νύχτα που όλοι περιμένουμε κάθε χρόνο. Ξημέρωμα μεγάλου Σαββάτου βγαίνει ο Επιτάφιος στη χώρα. Επιτάφιοι βγαίνουν στα χωριά και σε άλλες εκκλησίες της πόλης κανονικά. Ο επιτάφιος όμως του Μητροπολιτικού Ναού έχει αυτή την ιδιομορφία.
Πολλά τα έθιμα αυτής της μέρας, έθιμα που με τα χρόνια άλλαξαν, διαφοροποιήθηκαν, και άλλα που έμειναν άθικτα στα χρόνια που πέρασαν.
Τη βροχερή μέρα, διαδέχτηκε μια ήπια νύχτα με καλή θερμοκρασία, με άπνοια, σαν αποζημίωση για τη λιτανεία που δεν έγινε το προηγούμενο μεσημέρι.
Η πλατεία Αγίου Μάρκου και Σολωμού, καθώς και ο δρόμος που ενώνει τις δύο πλατείες, γέμισε μικροπωλητές που πουλούσαν βίκες (πήλινα σταμνιά), μυρτιές και βάγια, φαναράκια, κεριά.


Πήγαμε στην πλατεία Σολωμού να δούμε τις ταμπέλες, ένα έθιμο που τείνει να εκλείψει δυστυχώς.
Το έθιμο ξεκίνησε πριν πολλά χρόνια από κάποιον ζακυνθινό, που το έκανε σε φίλο του για πλάκα. Άλλαξε την ταμπέλα του μαγαζιού που είχε ο φίλος με ακριβά πράγματα με μια άλλη που έγραφε ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ. Αργότερα, το έθιμο ξέφυγε από τον έλεγχο και γίνονταν καταστροφές στις ταμπέλες. Επενέβη η αστυνομία και έτσι άρχισαν να συγκεντρώνουν τις ταμπέλες στην πλατεία Σολωμού.
Παλιότερα οι ταμπέλες ήταν ξύλινες και ήταν εύκολο να αλλάξουν την ταμπέλα ενός μαγαζιού με ένα άλλο. Τώρα που οι περισσότερες ταμπέλες είναι γυάλινες φωτεινές επιγραφές, οι κάτοικοι –συνήθως νέα παιδιά- παίρνουν όποια ταμπέλα ή διαφημιστικό σταντ μαγαζιού ή γραφείου και το μεταφέρουν στην πλατεία Σολωμού ή στο Μουσείο. Την επόμενη μέρα, οι ιδιοκτήτες –που συνήθως έχουν ήδη δει την ταμπέλα τους στην πλατεία- τις μαζεύουν από κει. Δεν ήταν λίγες οι φορές που μεταφέρθηκαν στην πλατεία βάρκες, γάιδαροι, τρίκυκλα αντί για ταμπέλες!
Χτες, ίσα που πρόλαβα να φωτογραφήσω μερικές πριν προλάβει το αυτοκίνητο του Δήμου να τις μαζέψει. Είχαν εντολές να μαζεύουν κάθε ταμπέλα "γιατί χαλάει την εικόνα του νησιού". Να δω στο τέλος γιατί θα προτιμά ένας ξένος να έρχεται στο νησί, αν όχι για τα έθιμα...Ήταν κάτι που μας λύπησε. Πρέπει να ομολογήσω βέβαια, ότι πολλές φορές στο πρόσφατο παρελθόν, η κατάσταση με τις ταμπέλες είχε ξεφύγει. Πιστεύω όμως ότι υπάρχει τρόπος να μείνει αυτό το έθιμο...

Στις 4.30 τα ξημερώματα ξεκίνησε η λιτάνευση του Επιταφίου με μισή ώρα καθυστέρηση. Λάβαρα, εικόνες, η Μάτερ Ντολορόζα κάτω από τον "ουρανό", ο Εσταυρωμένος, διέσχισαν την πόλη. Πλήθος πιστών ακολούθησε την πομπή.



Η λιτανεία κράτησε μια ώρα. Οι ιερείς μπήκαν πάλι στην εκκλησία και ο κόσμος συγκεντρώθηκαν στην πλατεία Αγίου Μάρκου με βίκες στα χέρια. Μετά την πρώτη Ανάσταση, κοντά στις 7 το πρωί πια, ο κόσμος άρχισε να πετά τα πήλινα σταμνιά. Για 10-15 λεπτά το μόνο που άκουγες ήταν το σπάσιμο των σταμνιών. Πριν προλάβουν να καθαρίσουν τα αυτοκίνητα του Δήμου την πλατεία, ο κόσμος παίρνει ένα κομμάτι από τα σπασμένα σταμνιά "για το καλό".


Οι εικόνες που βλέπει ένας επισκέπτης εκείνη την ώρα, είναι μοναδικές. Από τη μιά μεριά, η νυχτα είναι ακόμα εκεί.

Από την άλλη, η μέρα έχει αρχίζει να χαράζει...

Η Μπόχαλη ντυμένη στο μπλε της αυγής...

Ο ορίζοντας αρχίζει να "βάφεται" για την πρωινή του εμφάνιση.


Το φεγγάρι επιμένει. Σε λίγο οι δυνατές ακτίνες του ήλιου θα το παραγκωνίσουν...

Όχι, δεν είναι το φως της λάμπας. Είναι το φεγγάρι που παίζει κρυφτό πίσω από το φανοστάτη.

Και να! Ένας ήλιος πορφυρός, κάνει θριαμβευτικά την εμφάνισή του!





Τα μάτια τσούζουν από το ολονύχτιο ξενύχτι. Μαύρα γυαλιά, απαραίτητο αξεσουάρ στην τσάντα, γι' αυτές τις πρώτες πρωινές ώρες.
Η πλατεία ερήμωσε. Ο κόσμος πάει να κοιμηθεί. Άλλοι πάνε να προετοιμάσουν το γιορτινό τραπέζι.
Τι όμορφες εικόνες! Νιώθω γεμάτη από όσα είδα...
Καλή Ανάσταση!

8 comments:

  1. Υπέροχο το φωτογραφικό ρεπορτάζ. Τί κρίμα που τα χάνουμε φέτος... ίσως του χρόνου.

    ReplyDelete
  2. νομίζω, μόνο στη Ζάκυνθο, βγαίνει ο Επιτάφιος το ξημέρωμα...

    μαγικές εικόνες έστειλες...

    στον Πύργο, μαζεύονται όλοι οι Επιτάφιοι στην κεντρική πλατεία... και γίνεται πανικός με τον "νεκροταφείαρο"!!! ... δηλ. του νεκροταφείου...
    δες ποστ του φίλου μου Θέμι
    http://athemita.wordpress.com/

    όποτε θέλεις, έρχεσαι Πύργο!!! ... αλήθεια!!! φιλοξενία πλήρης,....

    καλή ανά(σ)ταση!!!
    :)))

    ReplyDelete
  3. Juanita, μακάρι να είσαστε εδω...ελπίσουμε του χρόνου.

    Έτσι είναι και στην Κέρκυρα αν δεν κάνω λάθος. Τουλάχιστον το έθιμο με τις βίκες το κάνουν ίδια ώρα, το ξημέρωμα.
    Η πρότασή σου με τιμά. Ευχαριστώ πολύ και όποτε κινήσω για τα μέρη σας θα τα πούμε.
    Καλή Ανάσταση!

    ReplyDelete
  4. "Νιώθω γεμάτη από όσα είδα"
    Αυτό το αίσθημα πληρότητας απο αυτά που είδατε, αλλά και απο αυτά που γράψατε στο προηγούμενο ποστ νοιώθω και εγώ, ακόμα περισσότερο κυττώντας γύρω μου τους δικούς μου.
    Όμορφο Πάσχα να περάσετε

    ReplyDelete
  5. Ευχαριστώ Νερίνα...καλώς σε...

    ReplyDelete
  6. Anonymous1:24 PM

    Εκπληκτική!!!
    Αυτή δε η φωτογραφία με τον φανοστάτη, είναι για βραβείο!

    ReplyDelete
  7. Γιάννη ευχαριστώ!!!

    ReplyDelete
  8. Anonymous4:20 PM

    Κική είσαι άπαιχτη!!!!!!!Πολύ ωραίες φωτό. Νοσταλγία και μάντσιες.

    νιόνιος

    ReplyDelete